Financiële begroting en algemene dekkingsmiddelen.

In dit hoofdstuk geven we een meerjarig overzicht van baten en lasten per programma. Daarna volgt een uiteenzetting over de financiële positie van de gemeente. Aan het einde van dit hoofdstuk is een overzicht opgenomen van de incidentele lasten en baten.

De onderstaande tabel geeft een totaalbeeld van de lasten en baten van de zeven programma’s, waarbij de algemene dekkingsmiddelen apart zijn benoemd. In de tabel zijn de totaalbedragen opgenomen, zonder rekening te houden met de mutatie van de reserves. Daaronder worden de (geraamde) toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves weergegeven. De mutatie van de reserves is onderdeel van programma 1. Het resultaat betreft het (geraamde) resultaat na bestemming (begrotingssaldo).

 

Het startpunt van de balanspositie is de Jaarrekening 2023. Voor de activa is gekeken naar de (geactualiseerde) meerjarige investeringsplanning. Voor de uitzettingen, liquide middelen, overlopende activa en overlopende passiva is een gemiddelde genomen van de bedragen van de afgelopen twee jaar. Op basis van het verwachte investeringsvolume is de verwachting dat het financieringsbehoefte toeneemt.

Reserves 

 

Toelichting mutaties reserves

Algemene reserve:
De mutaties betreffen de verrekening van het begrotingssaldo.

Onderhoudsreserves:
Bij het vaststellen van meerjarige onderhoudsplannen gemeentelijke gebouwen zijn de onderhoudsreserves omgezet naar een voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen.

Wegen:
De reserve wegen wordt in 2025 ingezet voor de capaciteit beheerorganisatie projecten (€ 200.000). Daarnaast wordt in 2025 € 634.000 onttrokken als dekking voor de kosten van actualisatie van het MJOP.

Kapitaallasten nieuwbouw gemeentewerf:
Jaarlijks worden de kapitaallasten van de investering in nieuwbouw van de gemeentewerf onttrokken uit de hiervoor gevormde reserve.

Ontheemden, vluchtelingen en asielzoekers:
Ten behoeve van de kosten van het huisvesten van statushouders wordt in 2025 een bedrag van € 100.000 aan de reserve onttrokken.

Voorziening 

Toelichting mutaties voorzieningen

Arbeidsrechtelijke verplichtingen/WGA gelden
Er wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd aan de voorziening om eventuele (toekomstige) lasten te kunnen dekken. Deze voorziening kent een bovengrens van € 150.000. Omdat het van belang is om de jaarlijkse toevoeging structureel in de begroting op te nemen wordt vanaf 2025 ook een onttrekking aan de voorziening opgenomen.

Speelplaatsen
Bij vaststelling van het meerjarige onderhoudsplan speelplaatsen 2022-2026 is besloten om voor het te plegen (groot) onderhoud een voorziening in te stellen. Op basis van het onderhoudsplan is de toevoeging aan de voorziening berekend (een vast bedrag per jaar). Als gevolg van de actualisatie van het MJOP wordt de toevoeging met ingang van 2027 verhoogd. Jaarlijks wordt op basis van het onderhoudsplan een wisselend bedrag onttrokken voor het uit te voeren onderhoud.

Openbare verlichting
Bij vaststelling van het meerjarige onderhoudsplan openbare verlichting 2022-2026 is besloten om voor het te plegen (groot) onderhoud een voorziening in te stellen. Op basis van het onderhoudsplan is de toevoeging aan de voorziening berekend (een vast bedrag per jaar). Als gevolg van de actualisatie van het MJOP wordt de toevoeging met ingang van 2027 verhoogd. Jaarlijks wordt op basis van het onderhoudsplan een wisselend bedrag onttrokken voor het uit te voeren onderhoud.

Riolering
De voorziening riolering is ingesteld om de rioolheffing op egaliseren en de kostendekking naar maximaal 100% te brengen. Als de opbrengsten uit de rioolheffing in een boekjaar hoger uitvallen dan de kosten wordt het verschil toegevoegd aan de voorziening. Vallen de kosten hoger uit dan de opbrengsten dan wordt het bedrag tot 100% kostendekking onttrokken. Naar verwachting gaat de voorziening riolering in 2027 naar nihil.

Afval
De voorziening afval is ingesteld om de afvalstoffenheffing op egaliseren en de kostendekking naar maximaal 100% te brengen. Als de opbrengsten uit de afvalstoffenheffing in een boekjaar hoger uitvallen dan de kosten wordt het verschil toegevoegd aan de voorziening. Vallen de kosten hoger uit dan de opbrengsten dan wordt het bedrag tot 100% kostendekking onttrokken. Naar verwachting gaat de voorziening afval in 2025 naar nihil. 

Groot onderhoud gemeentelijke gebouwen
Bij vaststelling van de meerjarige onderhoudsplannen groot onderhoud gemeentelijke gebouwen in 2023 is besloten om de drie reserves onderhoud (zwembad, sporthallen en overige gemeentelijke gebouwen) op te heffen en het saldo over te hevelen naar een nieuwe voorziening groot onderhoud gemeentelijke gebouwen. Op basis van de onderhoudsplannen is de toevoeging aan de voorziening berekend (een vast bedrag per jaar). Jaarlijks wordt op basis van de onderhoudsplannen een wisselend bedrag onttrokken voor het uit te voeren onderhoud.

(Vervangings-)investeringen
In de volgende tabel zijn de geplande vervangingsinvesteringen (bestaand beleid) opgenomen. Met het vaststellen van de Programmabegroting 2025-2028 autoriseert de gemeenteraad de bijbehorende kredieten voor het jaar 2025. 

De financiële positie van de gemeente Lopik wordt beïnvloed door de aanwezige reserves en toekomstige (financiële) risico's. Deze risico's worden periodiek benoemd. De mogelijkheden om risico's op te vangen zijn beperkt, gezien de lage onbenutte belastingcapaciteit en de stand van de algemene reserve. De mogelijkheid om risico's op te vangen hangt ook af van mogelijke beheersmaatregelen. De hoogte van de algemene reserve wordt beoordeeld in samenhang met de benoemde risico's en bijbehorende beheersmaatregelen.

Met de vaststelling van de 1e begrotingswijziging 2025 (denkrichtingen) wordt de belastingcapaciteit volledig benut. Hierdoor wordt het opvangen van structurele risico's zeer beperkt.

Kengetallen
In de Programmabegroting 2025-2028 zijn een aantal wettelijk verplichte kengetallen opgenomen, te weten de
a.    schuldquote;
b.    netto schuldquote gecorrigeerd;
c.    solvabiliteitsratio;
d.    kengetal grondexploitatie;
e.    structurele exploitatieruimte;
f.    belastingcapaciteit. 
De wettelijk verplichte kengetallen worden door alle gemeenten gepubliceerd. Daardoor is een vergelijking mogelijk. Uit de meerjarige presentatie kan een trend zichtbaar worden gemaakt. De kengetallen zijn opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. 

Algemene dekkingsmiddelen

Onvoorzien
Voor onvoorzien is structureel € 35.000 opgenomen. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt een toelichting op de post onvoorzien gegeven.