4. Onderwijs, sport en cultuur

•    Zorg voor onderwijshuisvesting (nieuwbouw en/of  levensduur verlengende renovatie)
•    Uitvoeren van het lokaal onderwijsbeleid (inclusief leerplicht, leerlingenvervoer, kunst- en cultuureducatie en natuur- en milieueducatie)
•    Uitvoeren van het onderwijskansenbeleid (VVE)
•    Stimuleren van persoonlijke ontwikkeling van diverse doelgroepen (volwasseneneducatie, laaggeletterden)
•    Bestrijden ongeoorloofd schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten
•    In voortgezet en beroepsonderwijs nauwe samenwerking in regionaal Lekstroom-verband
•    Uitvoering sport- en gezondheidsbeleid
•    Exploitatie zwembad Lobeke (in samenwerking met Vrienden van Lobeke)
•    Ondersteuning van vrijwilligersorganisaties op het gebied van sport & cultuur.

Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders hebben moeite met lezen, rekenen en het gebruik van een computer of smartphone. Dit maakt het moeilijker een baan te vinden of vast te houden, formulieren in te vullen, de bijsluiter van de medicijnen te lezen of voor te lezen aan kinderen. Kunnen lezen en schrijven is vanuit dat perspectief een belangrijke voorwaarde voor volwaardige deelname aan de maatschappij. De gemeente Lopik gaat ervoor de randvoorwaarden te bieden voor een kwalitatief en goed onderwijsaanbod voor jong en oud en laaggeletterdheid terug te dringen.

De zorg voor jonge kinderen met extra ondersteuningsbehoeften krijgt steeds meer aandacht in de regio Lekstroom. Het huidige aanbod sluit niet altijd aan op de behoeften van deze kinderen. Daarom is er een regionaal project opgezet met als ambitie om jonge kinderen passende begeleiding en ondersteuning te bieden binnen het reguliere onderwijs, zonder hen direct door te verwijzen naar gespecialiseerd onderwijs: de Kans groep. Met dit project creëren we een nieuwe voorziening die ruimte biedt aan zowel peuters als kleuters. De Kans groep vergroot het groepsaanbod en biedt jonge kinderen een plek waar zij zich in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen.  Het doel is om deze kinderen binnen een veilige en stimulerende omgeving intensieve begeleiding te geven die ze nodig hebben om zich verder te ontwikkelen en door te stromen naar regulier onderwijs. 

Ook sport en cultuur zijn belangrijke voorwaarden voor welzijn en vitaliteit van inwoners. Het zijn bouwstenen voor prettig samenleven, ontmoeten en onderling begrip. De gemeente zet graag haar verbindende rol in dit te stimuleren.

Onze ambitie is om lokaal taalaanbod te organiseren voor volwassenen en laaggeletterden. 

In het kader van het Onderwijskansenbeleid is het onze ambitie om in het schooljaar 2025/ 2026 in te zetten op het thema Ouderbetrokkenheid samen met de Kinderopvangorganisaties en het Primair Onderwijs. Daarnaast gaan we gezamenlijk aan de slag met het  VVE kwaliteitskader en de  resultaatafspraken VVE.

In 2026 gaan we samen met de 2 schoolbesturen verder werken aan het programma van eisen voor de nieuwbouw op de huidige locatie van De Nieuwe Wiel van 1 schoolgebouw. Een van de schoolbesturen wordt bouwheer enontwikkelt het project verder. Er is nauw overleg tussen de gemeente en schoolbesturen. In 2026 gaan we ook het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs herijken.

We ontwikkelen een gezonde samenleving waarin inwoners meer sporten en bewegen. Ons doel is dit in 2040 te bereiken. De gemeente zet in op haar verbindende rol door sport als belangrijke middel onder de aandacht te brengen om gezondheid en een sociale basis te stimuleren en gezondheids- / welzijnsverschillen te verkleinen.

 Onze inzet is hierbij gericht op het activeren van die mensen die een afstand hebben tot sport (mensen met een beperking, mensen die lang niet hebben gesport en/of mensen met beperkte financiële middelen). De gemeente doet dit in nauwe samenwerking met haar partners (verenigingen, buurtsportcoaches en maatschappelijke partners). Hier zetten we de extra subsidiegelden voor in die het Rijk de gemeente heeft toegekend (beschikbaar tot en met 2026).  In 2026 wordt aandacht besteed aan de borging en continuering van deze activiteiten voor de periode na afloop van de rijkssubsidie.

Hieronder wordt een toelichting gegeven op de belangrijkste mutaties in de Programmabegroting 2026 ten opzichte van de Programmabegroting 2025 na Zomerrapportage.

Lasten: 
De lasten laten in 2026 een voordeel zien van € 1.068.000 ten opzichte van 2025. De uitgaven dalen als gevolg van het wegvallen van de incidentele specifieke uitkering voor de bibliotheekvoorziening en sport en onderwijs dalen ook ten gevolge van de daling van de specifieke uitkering. Daarnaast zijn in 2025 onder andere een aantal incidentele uitgaven begroot bij Onderwijshuisvesting ad. € 62.000, Cultureel erfgoed € 17.000, Bibliotheek € 100.000 en Cultuur huisvesting  € 150.000. In 2026 zijn deze bedragen niet nodig. 

Baten:
De baten laten een nadeel zien van € 609.000. Dit bedrag is mede het gevolg van het wegvallen van  incidentele inkomsten in 2026 met betrekking tot de bovenstaande incidentele uitgaven van € 450.000 Spuk Bibliotheekvoorziening, € 105.000 Onderwijsachterstanden en € 50.000 Brede spuk, thema sport.